CƯƠNG SỮA SINH LÝ VÀ CÁCH GIẢI QUYẾT HIỆU QUẢ CHO MẸ SAU SINH

1. Cương sữa sinh lý là gì?

Cương sữa sinh lý là hiện tượng phổ biến ở phụ nữ sau sinh, thường xảy ra trong 2–5 ngày đầu sau khi sinh em bé. Khi nguồn sữa bắt đầu tiết ra mạnh mẽ, ngực mẹ trở nên căng tức, nóng, và đau — đây là phản ứng sinh lý tự nhiên của cơ thể khi sữa “về”.

Khác với cương sữa bệnh lý, cương sữa sinh lý không gây tắc tia sữa, không sốt cao, và thường giảm dần sau 1–2 ngày nếu mẹ cho bé bú đúng cách.

2. Nguyên nhân gây cương sữa sinh lý

Một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng cương sữa sinh lý sau sinh gồm:

• Sữa mới tiết ra nhiều nhưng bé bú chưa đều hoặc bú không hết.

• Ngực đầy sữa do mẹ chưa vắt bỏ phần thừa.

• Mẹ không cho bú thường xuyên, giãn cách cữ bú quá lâu.

• Sai tư thế bú, khiến sữa không được dẫn lưu đều.

Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp mẹ dễ dàng tìm ra cách xử lý cương sữa hiệu quả, tránh chuyển sang tình trạng tắc tia sữa nguy hiểm hơn.

3. Cách giải quyết cương sữa sinh lý tại nhà

Dưới đây là những phương pháp an toàn và hiệu quả giúp giảm cương sữa sinh lý mà mẹ có thể áp dụng:

✅ Cho bé bú thường xuyên

• Cho bú cả hai bên ngực, 2–3 tiếng/lần.

• Đảm bảo bé ngậm bắt vú đúng cách để hút sữa hiệu quả.

✅ Chườm ấm trước và chườm lạnh sau khi bú

• Trước khi cho bú: chườm ấm 5–10 phút để làm mềm bầu ngực, giúp sữa dễ xuống.

• Sau khi bú xong: chườm lạnh 5 phút để giảm sưng đau và co mạch.

✅ Massage ngực nhẹ nhàng

• Dùng tay xoa bóp theo vòng tròn từ ngoài vào núm vú, giúp lưu thông sữa và giảm căng tức.

✅ Vắt sữa nếu bé bú không hết

• Mẹ có thể vắt sữa bằng tay hoặc máy hút sữa để tránh ứ đọng.

• Lưu ý: không vắt quá mạnh để tránh kích thích tăng tiết sữa nhiều hơn.

✅ Duy trì chế độ ăn uống hợp lý

• Uống đủ nước (2–3 lít/ngày).

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế đồ ăn mặn và chất béo bão hòa.

4. Khi nào mẹ cần đi khám bác sĩ?

Nếu tình trạng cương sữa kéo dài hơn 3 ngày, kèm theo các triệu chứng như:

• Sốt cao, đau nhức dữ dội, sờ thấy khối cứng trong ngực

• Da đỏ, sưng nóng, hoặc bé bú ít, không bú được

➡️ Lúc này, mẹ cần đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay để kiểm tra tắc tia sữa hoặc viêm tuyến vú.

5. Cách phòng ngừa cương sữa sinh lý tái phát

• Cho bé bú ngay sau sinh và bú thường xuyên.

• Thay đổi tư thế bú xen kẽ giữa hai bên ngực.

• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng.

• Mặc áo ngực phù hợp, không bó chặt.

6. Kết luận

Hiện tượng cương sữa sinh lý là dấu hiệu bình thường, cho thấy cơ thể mẹ đang sản xuất sữa dồi dào cho bé. Chỉ cần mẹ hiểu rõ nguyên nhân, cho bú đúng cách và xử lý kịp thời, tình trạng này sẽ nhanh chóng cải thiện mà không ảnh hưởng đến sức khỏe.